Vụ án Vạn Thịnh Phát (hay Đại án Vạn Thịnh Phát), cũng được Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gọi là vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm, là một vụ bê bối kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng diễn ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) do tỷ phú Trương Mỹ Lan cầm đầu trong hơn 10 năm. Tổng cộng đã có 86 người bị truy tố, và tổng số tiền thiệt hại của vụ án lên tới 677.000 tỷ đồng (tương đương 27 tỷ USD) thông qua việc lừa đảo giải ngân thông qua các hồ sơ cho vay của Ngân hàng SCB lên tới 1 triệu tỷ đồng (tương đương 44 tỷ USD), trở thành một trong các vụ bê bối kinh tế lớn nhất trong lịch sử Việt Nam và vượt qua bê bối 1Malaysia Development Berhad ở Malaysia, trở thành vụ bê bối tham nhũng lớn nhất Đông Nam Á. Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, vụ bê bối này có thể là một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất trong lịch sử thế giới. Vụ bê bối Vạn Thịnh Phát được phơi bày trong bối cảnh chiến dịch đốt lò của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi xướng được đẩy mạnh lên cao nhất khi nhiều cán bộ cấp cao và kể cả Chủ tịch nước đều có liên quan. Trước khi Trương Mỹ Lan bị bắt giữ, nhiều Chủ tịch Tập đoàn lớn ở Việt Nam cũng đã bị tạm giam và khởi tố hình sự. Trong quá trình bê bối được phát hiện và nhiều cá nhân bị bắt giữ, nhiều cuộc biểu tình, căng băng rôn phản đối, đòi quyền lợi của người dân cũng đã được diễn ra trước các trụ sở, chi nhánh của Ngân hàng SCB.

Đề nghị mức án tử hình đối với bị cáo Trương Mỹ Lan

Trước đó, ngày 19/3/2024, trong phần luận tội phiên xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), đại diện Viện kiểm sát đã đề nghị mức án đối với các bị cáo.

Theo đó, bị cáo Trương Mỹ Lan - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị đề nghị mức án Tử hình về tội “Tham ô tài sản”.

Ngoài ra, bị cáo Trương Mỹ Lan còn bị Viện kiểm sát đề nghị HĐXX xử phạt từ 19 đến 20 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và 20 năm tù về tội “Đưa hối lộ”. Tổng hợp hình phạt của 3 tội là: Tử hình.

Theo đại diện Viện kiểm sát, có đủ căn cứ xác định từ ngày 1/1/2012 đến ngày 17/10/2022 Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền đặc biệt lớn 677.286 tỉ đồng. Đây chính là hậu quả thiệt hại của vụ án do hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan gây ra.

Tuy nhiên, trong quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, bị cáo không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội của mình.

Như vậy, hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, dẫn đến hiện tại khả năng khắc phục không thể thanh khoản số tiền SCB bị chiếm đoạt, gây dư luận xấu trong xã hội và dư luận quốc tế trong việc điều hành quản lý vĩ mô của Nhà nước và trong kiểm soát điều hành kinh tế, chính sách tiền tệ tại Việt Nam.

“Do vậy cần phải áp dụng mức hình phạt nghiêm minh, loại bỏ bị cáo ra khỏi đời sống để răn đe và phòng ngừa hành vi phạm tội tương tự khác xảy ra trong xã hội”, đại diện Viện kiểm sát nêu quan điểm.

Phiên tòa xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm.

Giải ngân trước, hợp thức hóa sau

Mỗi khi cần rút tiền, Trương Mỹ Lan chỉ đạo cán bộ ở SCB và đồng phạm tạo lập hồ sơ, phương án vay vốn khống để hợp thức; đưa các cá nhân được thuê/nhờ đứng tên khoản vay, đứng tên tài sản, đại diện công ty “ma” đến ký vào hồ sơ vay vốn khống, hồ sơ thế chấp, hầu hết là ký vào các tờ giấy trắng đã được đánh dấu sẵn vị trí cần ký.

Các đại diện pháp nhân và cá nhân đứng tên khoản vay đều không được thụ hưởng và sử dụng tiền, không biết mình vay và nợ SCB số tiền đặc biệt lớn; những người đứng tên tài sản đều xác nhận không phải tài sản của họ.

Hầu hết các khoản vay của Trương Mỹ Lan - Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được giải ngân trước và thực hiện hợp thức sau.

Trên hồ sơ các khoản vay thể hiện thời điểm giải ngân cùng thời điểm ký hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp, nhưng thực tế việc rút tiền tại Ngân hàng SCB đã được thực hiện trước khi hợp đồng tín dụng, thủ tục thế chấp tài sản được hoàn thiện, hợp thức.

Trong 1.284 khoản vay thuộc trách nhiệm của Trương Mỹ Lan còn dư nợ, có 684 khoản vay với dư nợ 382.876 tỷ đồng chưa có thủ tục thế chấp khi giải ngân, số còn lại tài sản bảo đảm chủ yếu là cổ phần, quyền tài sản. Đặc biệt, có 201 khoản vay với dư nợ 11.686 tỷ đồng có hồ sơ vay vốn không có phê duyệt của cấp có thẩm quyền tại SCB.

NHÓM BỊ CÁO BỊ CƠ QUAN CẢNH SÁT ĐIỀU TRA BỘ CÔNG AN RA QUYẾT ĐỊNH TRUY NÃ, BỊ XÉT XỬ VẮNG MẶT

82. ĐINH VĂN THÀNH (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) 19 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, mức án chung thân về tội “Tham ô tài sản”. Tổng hợp hình phạt là chung thân.

83. CHIÊM MINH DŨNG (cựu Phó Tổng Giám đốc SCB) 17 năm tù.

84. TRẦM THÍCH TỒN (cựu thành viên HĐQT SCB) 16 năm tù.

85. NGUYỄN LÂM ANH VŨ (cựu Phó Giám đốc chi nhánh Bến Thành SCB) 13 năm tù.

86. NGUYỄN THỊ THU SƯƠNG (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) 17 năm tù.

Đề nghị mức án Chung Thân đối với bị cáo Đỗ Thị Nhàn, Cục trưởng Cục 1 Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN

Đối với nhóm các bị cáo thuộc Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN và Ngân hàng nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh, Viện kiểm sát đề nghị bị cáo Đỗ Thị Nhàn, Cục trưởng Cục 1 Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, Trưởng đoàn Thanh tra mức án Chung thân về tội “Nhận hối lộ”.

Bị cáo Nguyễn Văn Hưng (Phó Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN bị đề nghị từ 14 đến 15 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”

Bị cáo Nguyễn Văn Du, Quyền Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN từ 3 đến 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bị cáo Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM từ 11 đến 12 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Các bị cáo còn lại trong nhóm này bị Viện kiểm sát đề nghị mức án từ 3 năm tù cho hưởng án treo đến 8 năm tù, cùng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

NHÓM TỘI THAM Ô TÀI SẢN, VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG, HOẠT ĐỘNG KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG

2. BÙI ANH DŨNG (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) chung thân về tội tham ô tài sản, 19 năm tù vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng. Tổng hợp hình phạt là chung thân.

3. TẠ CHIÊU TRUNG (cựu Tổng Giám đốc Công ty CP Tài chính Việt Vĩnh Phú, cựu thành viên HĐQT SCB) 15 năm tội tham ô tài sản, 5 năm tù vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp 20 năm tù

4. VÕ TẤN HOÀNG VĂN (cựu Tổng Giám đốc SCB) chung thân tội tham ô tài sản, 19 năm tù vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp là tù chung thân.

6. TRƯƠNG KHÁNH HOÀNG (cựu quyền Tổng Giám đốc SCB) 18 năm tù.

7. TRẦN THỊ MỸ DUNG (cựu Phó Tổng Giám đốc SCB) 16 năm tù.

8. HỒ BỬU PHƯƠNG (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chứng khoán Tân Việt (TVSI), cựu Phó Tổng Giám đốc phụ trách tài chính Tập đoàn VTP) 20 năm tù.

9. NGUYỄN PHƯƠNG ANH (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula) 17 năm tù.

10. ĐẶNG PHƯƠNG HOÀI TÂM (cựu Phó Trưởng phòng văn phòng HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn VTP) 15 năm tù.

11. TRƯƠNG HUỆ VÂN (cựu Tổng Giám đốc Công ty Tập đoàn quản lý Bất động sản Windsor) 17 năm tù.

12. DƯƠNG TẤN TRƯỚC (cựu Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Tường Việt) 11 năm tù.

* NHÓM TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ CHO VAY TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG HOẶC VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG, HOẠT ĐỘNG KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG:

13. UÔNG VĂN NGỌC ẨN (cựu Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB) 3 năm tù nhưng được hưởng án treo.

14. NGUYỄN VĂN THANH HẢI (cựu Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB) 13 năm tù.

15. NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LOAN (cựu thành viên HĐQT Ngân hàng SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

16. VÕ THÀNH HÙNG (cựu thành viên HĐQT Ngân hàng SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

17. TRẦN THUẬN HÒA (cựu thành viên HĐQT Ngân hàng SCB) 4 năm tù.

18. LÊ KHÁNH HIỀN (cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 5 năm tù.

19. HOÀNG MINH HOÀN (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

20. BÙI NHÂN (cựu phó tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 9 năm tù.

21. DIỆP BẢO CHÂU (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 10 năm tù.

22. PHẠM VĂN PHI (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 8 năm tù.

23. NGUYỄN ANH PHƯỚC (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 3 năm nhưng cho hưởng án treo.

24. NGUYỄN CỬU TÍNH (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) 10 năm tù.

25. ĐỖ PHÚ HUY (cựu Chủ tịch Ủy ban kinh doanh và đầu tư Ngân hàng SCB) 14 năm tù.

26. VÕ VĂN TƯỜNG (cựu Giám đốc phòng tái thẩm định Ngân hàng SCB) 2 năm tù.

27. KHỔNG MINH THẾ (cựu Phó Giám đốc khối phê duyệt tín dụng Ngân hàng SCB) 6 năm tù.

28. TRẦN HOÀNG GIANG (cựu Phó Giám đốc khối phê duyệt tín dụng SCB) 3 năm tù.

29. TỪ VĂN TUẤN (cựu Phó Giám đốc khối doanh nghiệp SCB) 8 năm tù.

30. PHẠM MẠNH CƯỜNG (cựu Giám đốc phòng tái thẩm định SCB) 3 năm tù cho hưởng án treo.

31. NGUYỄN HUỲNH LAN CHI (cựu Trưởng phòng tái thẩm định SCB) 3 năm tù cho hưởng án treo.

32. MAI HỒNG CHÍN (cựu Giám đốc Phòng tái thẩm định thuộc Khối Tái thẩm định SCB) 10 năm tù.

33. MAI VĂN SÁU NHỞ (cựu Trưởng phòng tái thẩm định SCB) 12 năm tù.

34. LƯƠNG THỊ HỒNG QUẾ (cựu Giám đốc phòng phê duyệt tín dụng khách hàng DN SCB) 3 năm tù.

35. LÊ ANH PHƯƠNG (cựu Giám đốc Chi nhánh Sài Gòn SCB) 7 năm tù.

36. PHAN TẤN KHÔI (cựu Giám đốc Chi nhánh Đông Sài Gòn SCB) 7 năm tù.

37. LƯU CHẤN NGUYÊN (cựu Giám đốc Phòng giao dịch Bảy Hiền SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

38. HỒ BẢO NGỌC (cựu Giám đốc Vùng 2 Ngân hàng SCB) 6 năm tù.

39. NGUYỄN ANH THÉP (cựu Phó Giám đốc SCB CN Cống Quỳnh; cựu Giám đốc SCB CN Sài Gòn) 6 năm tù.

40. VÕ TRIỆU LÂN (cựu Giám đốc chi nhánh Chợ Lớn SCB) 5 năm tù.

41. NGUYỄN NGỌC TÚ (cựu Phó Giám đốc SCB chi nhánh Cống Quỳnh) 4 năm tù.

42. PHẠM THẾ QUẢNG (cựu Phó Giám đốc SCB chi nhánh Bến Thành) 2 năm tù.

43. HUỲNH THIÊN VĂN (cựu Giám đốc kênh kinh doanh khách hàng doanh nghiệp SCB) 4 năm tù.

44. BÙI ĐỨC KHOA (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Natural Land) 11 năm tù.

45. NGUYỄN THỊ KHÁNH VÂN (cựu nhân viên Công ty CP Natural Land) 4 năm tù.

46. TRẦN THỊ KIM CHI (cựu nhân viên Công ty CP Natural Land) 4 năm tù.

47. NGUYỄN PHI LONG (cựu Tài chính Tập đoàn VTP) 6 năm tù.

48. ĐẶNG QUANG NGUYÊN (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Lavifood) 3 năm tù.

49. CHU NAP KEE ERIC (Chu Lập Cơ, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Times Square) 9 năm tù.

50. CAO VIỆT DŨNG (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH TM và SX Tường Việt) 2 năm tù.

51. NGUYỄN THANH TÙNG (Cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dầu khí Đông Phương) 5 năm tù.

52. ĐÀO CHÍ KIÊN (cựu Phó tổng Giám đốc Công ty CP Dầu khí Đông Phương) 3 năm tù.

53. LÊ VĂN CHÁNH (cựu Giám đốc Khối hỗ trợ kinh doanh SCB) 5 năm tù.

54. BÙI NGỌC SƠN (cựu Phó Giám đốc Phòng tái thẩm định SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

55. TRẦN VĂN NHỊ (cựu Phó Giám đốc Công ty TNHH kiểm toán và định giá ATC, CN TP.HCM) 3 năm tù.

56. LÊ HUY KHÁNH (cựu Giám đốc Công ty TNHH Thẩm định giá Tầm Nhìn Mới) 5 năm tù.

57. HỒ BÌNH MINH (cựu Phó Giám đốc Công ty TNHH Thẩm định giá MHD) 6 năm tù.

58. TRẦN THỊ KIM NGÂN (Cựu Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thẩm định giá Thiên Phú) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

59. TRẦN TUẤN HẢI (cựu nhân viên thẩm định giá Công ty CP Thẩm định giá Thiên Phú) 2 năm tù.

60. ĐỖ XUÂN NAM (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty DATC) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

61. LÊ KIỀU TRANG (cựu Phó Tổng Giám đốc, Công ty cổ phần thẩm định giá EXIM) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.